Zgodnie z aktualnymi przepisami Kodeksu Pracy odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy leży po stronie pracodawcy. Zobowiązany jest on przekazywać pracownikom informacje o zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach. Jest również odpowiedzialny za podejmowanie działań ochronnych i zapobiegawczych w celu wyeliminowania lub ograniczenia tych zagrożeń.
Według ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. 2024 poz. 924 ) to pracodawca lub zlecający wykonanie pracy ma zadanie poinformować pracownika lub osobę mającą wykonywać pracę o rodzaju zalecanego szczepienia ochronnego wymaganego przy wykonywaniu czynności zawodowych.
Natomiast wykaz zalecanych szczepień ochronnych wymaganych u pracowników zatrudnionych lub wyznaczonych do wykonywania czynności zawodowych zawarty jest w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2012r. w sprawie wykazu rodzajów czynności zawodowych oraz zalecanych szczepień ochronnych wymaganych u pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy lub podejmujących pracę, zatrudnionych lub wyznaczonych do wykonywania tych czynności.
Zgodnie z ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi szczepienia ochronne wykonywane pracownikom zatrudnionym lub podejmującym pracę na określonych stanowiskach (z wyjątkiem szczepień przeciw WZW typu B u pracowników wykonujących zawód medyczny) są szczepieniami finansowanymi w całości przez pracodawców.
| Rodzaje czynności zawodowych | Zalecane szczepienia ochronne | Schemat szczepienia |
– czynności, w trakcie których dochodzi do kontaktu z materiałem biologicznym pochodzenia ludzkiego (krew i inne płyny ustrojowe oraz wydaliny i wydzieliny) lub sprzętem skażonym tym materiałem biologicznym |
szczepienia przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B |
schemat szczepień obejmuje 3 dawki (dwie w odstępie 1 miesiąca + dawkę uzupełniającą po 6–12 miesiącach) |
– czynności przy produkcji i dystrybucji żywności oraz wymagające kontaktu z żywnością w zakładach zbiorowego żywienia |
szczepienia przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A |
schemat szczepień obejmuje 2 dawki (1 dawkę podaną domięśniowo + dawkę uzupełniającą po 6-12 miesiącach) |
– czynności przy usuwaniu odpadów komunalnych lub konserwacji urządzeń służących temu celowi |
szczepienia przeciw tężcowi |
W przypadku szczepienia przypominającego stosuje się 1 dawkę szczepionki |
– czynności przy usuwaniu odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych lub konserwacji urządzeń służących temu celowi |
szczepienia przeciw:1) tężcowi,2) wirusowemu zapaleniu wątroby typu A,3) durowi brzusznemu; |
Ad 1) w przypadku szczepienia przypominającego stosuje się 1 dawkę szczepionkiAd 2) schemat szczepień obejmuje 2 dawki (1 dawkę podaną domięśniowo + dawkę uzupełniającą po 6-12 miesiącach)Ad 3)
|
– czynności związane z uprawą roślin lub hodowlą zwierząt– czynności wykonywane w kompleksach leśnych oraz na terenach zadrzewionych |
szczepienia przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu |
schemat szczepień obejmuje 3 dawki (dwie w odstępie 1 miesiąca + dawkę uzupełniającą po 6–12 miesiącach) |
– czynności związane z kontaktem z dzikimi zwierzętami (tj. lekarze weterynarii, leśnicy, myśliwi, listonosze)– czynności związane z diagnostyką wścieklizny u zwierząt, przy pracy w laboratoriach diagnostycznych czy wirusologicznych z materiałami zawierającymi wirus wścieklizny |
szczepienia przeciw wściekliźnie |
schemat obejmuje 3 dawki domięśniowo w dniach: 0/7/28 (lub 21) oraz podanie dawki uzupełniającej po roku |
Korzyści dla pracodawcy
Wysokie koszty chorób zakaźnych to główny powód podejmowania działań profilaktycznych przez pracodawcę. Wiążą się one z bezpośrednimi nakładami ponoszonymi w wyniku interwencji medycznej lub procesu leczenia oraz ze stratą produktywności w wyniku choroby, absencją chorobową. Ważnym elementem są tzw. koszty niematerialne, trudne do ujęcia w kategoriach ekonomicznych, np. pogorszenie jakości życia, utrata czasu wolnego, ograniczenie możliwości funkcjonowania społecznego lub zawodowego.